علایم بالینی
سه مرحله عفونت با FIV وجود دارد - فاز حاد، فاز بدون علامت (یا نهفته) و فاز پیشرفته.
مرحله حاد
معمولاً 1-3 ماه پس از عفونت رخ می دهد. در این زمان، ویروس به غدد لنفاوی منتقل میشود، جایی که در گلبولهای سفید خون به نام لنفوسیتهای T تکثیر میشود. سپس ویروس به سایر غدد لنفاوی در سراسر بدن گسترش می یابد و در نتیجه غدد لنفاوی بزرگ می شود که اغلب با تب، افسردگی و بی اشتهایی همراه است. این مرحله از عفونت ممکن است بسیار خفیف باشد و اغلب توسط صاحبان نادیده گرفته می شود یا به علل دیگر تب نسبت داده می شود.
فاز نهفته
پس از مرحله حاد، گربه ها وارد فاز بدون علامت می شوند که ممکن است از ماه ها تا چندین سال ادامه یابد. در طول این مدت، ویروس بسیار آهسته در سلول های سیستم ایمنی تکثیر می شود و گربه ها هیچ علامت ظاهری بیماری را نشان نمی دهند. گربههای آلوده ممکن است ناهنجاریهای خونی مانند سطح گلبولهای سفید پایین یا افزایش پروتئین خون را نشان دهند. برخی از گربه ها در این مرحله باقی می مانند و هرگز به بیماری شدیدتر پیشرفت نمی کنند.
فاز پیشرفته
با ادامه انتشار ویروس از طریق سیستم ایمنی، عفونت های ثانویه رخ می دهد. بیشتر بیماری های مربوط به FIV از خود ویروس نیست، بلکه از این عفونت های ثانویه یا مشکلات سیستم ایمنی است. گربه ها ممکن است به عفونت های مزمن یا عود کننده پوست، چشم، دستگاه ادراری یا دستگاه تنفسی فوقانی مبتلا شوند. التهاب لثه و بیماری شدید دندانی، معروف به ژنژیووستوماتیت، در گربههای آلوده به FIV شایع است و احتمال ابتلای آنها به سرطان و اختلالات خونی ناشی از سیستم ایمنی بسیار بیشتر از گربههای سالم است. کاهش وزن، تشنج، تغییرات رفتاری و اختلالات عصبی همگی امکان پذیر است. شدت این بیماریها میتواند بسیار متفاوت باشد، اما زمانی که گربهها با چندین عفونت یا سرطانهای حیاتی بیمار شوند، زمان بقای آن معمولاً بیش از چند ماه نیست.
تشخیص
وضعیت FIV در گربه ای که اولین بار به سرپرستی قبول می کنید، باید مشخص شود. هنگامی که گربه برای اولین بار به FIV آلوده می شود، سیستم ایمنی بدنش آنتی بادی هایی علیه ویروس تولید می کند که تا پایان عمر در خون باقی می ماند. برای تشخیص FIV، نمونه خون از نظر وجود این آنتی بادی ها بررسی می شود.
آزمایش آنتی بادی منفی نشان می دهد که گربه آنتی بادی علیه ویروس FIV تولید نکرده است و در اکثریت قریب به اتفاق موارد نشان می دهد که گربه آلوده نیست.
اما بین 2 تا 6 ماه طول می کشد تا بدن به اندازه کافی آنتی بادی علیه FIV تولید کند تا بتوان آن را شناسایی کرد، بنابراین اگر گربه ای اخیراً آلوده شده باشد، ممکن است آزمایش FIV آن منفی باشد. پس توصیه می شود که گربه پس از حداقل 60 روز مجددا آزمایش شود تا نتیجه دقیق تری به دست آید.
در موارد بسیار نادر، گربهها در مراحل بعدی عفونت FIV ممکن است در آزمایشهای آنتیبادی FIV منفی باشند، زیرا سیستم ایمنی آنها به قدری در معرض خطر است که دیگر سطوح قابل تشخیص آنتیبادی تولید نمیکنند.
گربه های مادر آلوده آنتی بادی های FIV را به بچه گربه های شیرخوار منتقل می کنند، بنابراین بچه گربه هایی که از مادران آلوده متولد می شوند ممکن است چندین ماه پس از تولد نتایج آزمایش مثبت دریافت کنند. با این حال، تعداد کمی از این بچه گربه ها واقعاً آلوده شده اند یا خواهند شد. برای روشن شدن وضعیت عفونت آنها، بچه گربه های کوچکتر از شش ماهی که تست FIV مثبت دارند باید در فواصل 60 روزه تا حداقل شش ماهگی مورد آزمایش مجدد قرار گیرند. اگر تست آنتی بادی آنها بعد از شش ماهگی مثبت بماند، تقریباً مطمئناً عفونت واقعی دارند.
راه انتقال
راه اصلی انتقال FIV از طریق گاز گرفتن گربه آلوده است. به نظر نمی رسد که تماس غیر تهاجمی، مانند کاسه آب مشترک، راهی برای انتشار ویروس باشد. گربه مادر آلوده ممکن است عفونت را به بچه گربه های خود منتقل کند. با این حال، اگر مادر در دوران بارداری خود به FIV آلوده شود، خطر انتقال به بچه گربه ها افزایش می یابد. تماس جنسی وسیله مهمی برای گسترش FIV در بین گربه ها نیست.
از آنجایی که FIV از طریق زخمهای گاز گرفتگی منتقل میشود، گربههای نر عقیمنشده با دسترسی به فضای باز، بهویژه آنهایی که احتمالاً با گربههای دیگر دعوا میکنند، در معرض بیشترین خطر ابتلا به عفونت FIV هستند. در حال حاضر هیچ واکسنی به صورت تجاری برای محافظت در برابر FIV وجود ندارد، بنابراین بهترین راه برای کاهش خطر، محدود کردن تماس با گربههایی است که ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
درمان
متاسفانه در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای FIV وجود ندارد. با این حال گربههای آلوده به FIV میتوانند سالها زندگی بسیار طبیعی و سالمی داشته باشند، اگر به درستی مدیریت شوند. هنگامی که یک گربه آلوده به FIV یک یا چند بیماری شدید را در نتیجه عفونت تجربه می کند، یا اگر تب و کاهش وزن مداوم وجود داشته باشد، پیش آگهی ضعیف تر است.
برای یک گربه سالم با تشخیص FIV، مهمترین اهداف مدیریتی کاهش خطر ابتلا به عفونت های ثانویه و جلوگیری از گسترش FIV به سایر گربه هاست. هر دوی این اهداف با نگهداری گربه در داخل خانه و ایزوله از سایر گربه ها به بهترین وجه محقق می شوند. عقیمسازی خطر سرایت FIV به بچه گربهها یا از طریق جفتگیری را از بین میبرد و تمایل گربهها به پرسه زدن و دعوا را در صورت خروج از خانه کاهش میدهد.
آنها باید با رژیم های غذایی کامل و متعادل تغذیه شوند و از غذاهای نپخته مانند گوشت خام و تخم مرغ و لبنیات غیر پاستوریزه اجتناب شود تا خطر عفونت های باکتریایی و انگلی ناشی از غذا به حداقل برسد.
معاینات گربه های آلوده به FIV باید حداقل هر شش ماه یکبار برنامه ریزی شود. دامپزشک با توجه ویژه به سلامت لثه ها، چشم، پوست و غدد لنفاوی معاینه فیزیکی دقیق تمام سیستم های بدن را انجام می دهد. وزن به طور دقیق اندازه گیری و ثبت می شود، زیرا کاهش وزن اغلب اولین علامت بدتر شدن بیماری است. شمارش کامل سلول های خونی، آنالیز بیوشیمیایی سرم و آنالیز ادرار باید سالیانه انجام شود.
از آنجایی که بیشتر بیماریها در گربههای آلوده به FIV نتیجه عفونتهای ثانویه است، بسیار مهم است که گربهها بهموقع ارزیابی و در صورت بروز هر گونه نشانهای از بیماری، درمان شوند. این گربهها ممکن است به درمانها و دورههای آنتیبیوتیک طولانیتر یا شدیدتری نسبت به گربههای بدون FIV نیاز داشته باشند.
پیشگیری
تنها راه مطمئن برای محافظت از گربه ها جلوگیری از قرار گرفتن آنها در معرض ویروس است. گاز گرفتن گربه وسیله اصلی انتقال عفونت است، بنابراین نگه داشتن گربه ها در داخل خانه، دور از گربه های بالقوه آلوده که ممکن است آنها را گاز بگیرند، احتمال ابتلا به عفونت FIV را به طور قابل توجهی کاهش می دهد.
متأسفانه، بسیاری از گربه های آلوده به FIV تا سال ها تشخیص داده نمی شوند. در چنین مواردی، تمام گربه های دیگر خانه باید آزمایش شوند. در حالت ایده آل، تمام گربه های آلوده باید از گربه های غیر آلوده جدا شوند تا احتمال انتقال FIV از بین برود.
آیا این ویروس انسان را نیز آلوده می کند؟
اگرچه FIV شبیه ویروس نقص ایمنی انسانی HIV است ، اما یک ویروس بسیار خاص است که فقط گربه ها را آلوده می کند. در حال حاضر هیچ شواهدی مبنی بر اینکه FIV می تواند باعث عفونت یا ایجاد بیماری در انسان شود وجود ندارد.
نویسنده:
Dr. A. K.Goudarzi
منبع:
Text book of veterinary internal medicine