آنچه باید درباره جرم گیری دندان سگ ها و گربه ها بدانید

 
می تونید تصور کنید اگر دندان های خودتان را هرگز مسواک نمی زدید چه شکلی می شدند؟  مسلما زیبا و سالم نبودند!  همین مساله در مورد حیوان شما هم صادق است.  حیوانات هم مانند ما نیاز دارند که بطور منظم به دندان هایشان رسیدگی شود.  بر اساس گزارش انجمن دندانپزشکی دامپزشکی آمریکا (AVDS) ،  بیماریهای دندانی، مشکل شماره یک 80 درصد سگ ها و 70 درصد گربه های بالای سه سال است.  البته تعجبی هم ندارد چرا که اغلب صاحبان، دندان های حیوان خود را مسواک نمی زنند (خود حیوانات هم که طبیعتا چنین کاری نمی کنند!).   

عدم توجه به بهداشت دندان ها، فقط به بوی بد دهان محدود نمی شود،  بلکه می تواند به از دست دادن دندان ها،  آّبسه های دردناک، بی میلی به غذا خوردن و سایر مشکلات جدی بدنی منجر شود.

بیماریهای دهان و دندان سگ و گربه ها چگونه ایجاد می شود؟

ترکیبی از غذا و بزاق و باکتری به تشکیل پلاک (جرم دندانی) منجر می شود.  اگر این جرم با مسواک زدن برداشته نشود،  مینرالیزه شده و به سنگ دندانی تبدیل می شود. تجمع سنگ دندانی باعث تشدید عفونت باکتریایی زیر خط لثه می شود که منجر به تحلیل رفتن لثه و از بین رفتن ساختارهای نگهدارنده ی دندان خواهد شد. در صورت عدم درمان بموقع، دندان لق و پوسیده شده و دردناک می شود. باکتری ناشی از عفونت دندانی می تواند وارد جریان گردش خون شده و به اندام های دورتر مثل کلیه، کبد و قلب هم وارد شود.

اگر دندان حیوانم خراب بود چکار باید بکنم؟

اگر حیوان شما مشکل دندانی دارد، به یک جرمگیری کامل نیاز دارد. 

این جرمگیری شامل ارزیابی محوطه ی دهانی و تمیز کردن نه تنها سطح دندان ها، بلکه زیر خط لثه هم می شود، جایی که بیشتر باکتری ها و سنگ دندانی در آنجا یافت می شوند.  بعد از تمیز کردن دندان ها با دستگاه مخصوص اولتراسونیک، پولیش کردن دندان ها با خمیر مخصوص و برس کشیدن انجام خواهد شد تا سطح دندان ها پس از جرمگیری صاف و صیقلی شود. 

اگر این کار صورت نگیرد، سطوح نامنظم دندان به باکتری ها اجازه می دهند که راحتتر به آن بچسبند و روند خراب شدن مجدد دندان را سریعتر خواهد کرد.  پس از انجام این کار،  دامپزشک، با استفاده از یک محلول ضد باکتری روی دندان ها و زیر خط لثه را شستشو می دهد تا هر گونه مواد باقیمانده ای را پس از جرمگیری و برساژ از محوطه ی دهانی خارج کند. در آخر هم تمام دهان مجددا چک می شود و در صورت لزوم برای تشخیص مشکلات ریشه ی دندانی و تصمیم گیری برای خارج کردن احتمالی دندان های پوسیده، از رادیوگرافی استفاده خواهد شد.  هر چند بیشتر مردم می توانند مدت ها روی صندلی مخصوص دندانپزشکی بنشینند و جرمگیری را تحمل کنند، برای حیوانات چنین امری ممکن نیست و برای یک پاکسازی کامل دهانی و دندانی به آرامبخشی عمومی حیوان نیازمندیم.

من از بیهوش کردن حیوانم برای جرمگیری وحشت دارم. آیا امکان جرمگیری بدون بیهوشی هست؟

 
این یک واقعیت است که برای بسیاری از صاحبان حیوانات، ترس از بیهوش شدن حیوان از خود جرمگیری و کشیدن دندان ها و  . . .  بیشتر است.

اما باید به این نکته توجه داشت که اولا جرمگیری کاری تخصصی است که حتما باید توسط یک دامپزشک آموزش دیده صورت گیرد و دوم اینکه حتی یک دامپزشک مجرب هم نمی تواند بدون ریسک دندان های حیوان را بدون آرامبخشی پاکسازی کند. 

سومین نکته این است که مشکلات دندانی اغلب با درد و التهاب همراه است و هیچ حیوانی اجازه نمی دهد که این کار در حالت هوشیاری روی او انجام گیرد.  وسایل دندانپزشکی اغلب لبه های تیزی دارند که در اثر حرکات حیوان هوشیار ممکن است به او آسیب برسانند  مهمترین نکته در مورد جرمگیری های بدون بیهوشی هم این است که این پاکسازی ها سطحی بوده و هرگز سنگ های دندانی زیر خط لثه را که علت بیشتر بیماریهای دندانی هستند را شامل نمی شود.

اما خبر خوب این است که دامپزشک شما می تواند با رعایت اصول صحیح، خطر این آرامبخشی را به حداقل برساند:

• بیهوشی هرگز 100 %  ایمن نیست،  فاکتورهای مشخصی مثل واکنش های حساسیت/تداخل دارویی را نمی توان از بین برد.  اما دانش هوشبری چه در طب انسانی و چه در دامپزشکی راه زیادی پیموده و عوامل زیادی وجود دارند که به فرد متخصص این امکان را می دهند که یک بیهوشی موفقیت آمیز داشته باشند.

• تنوع زیادی از داروهای بیهوشی وجود دارد که با توجه به سن، خلق و خو، معاینات، بررسی های پیش از بیهوشی و میزان کاری که قرار است روی حیوان شما صورت گیرد،  بهترین گزینه ی ممکن توسط دامپزشک شما انتخاب خواهد شد.  

• جرمگیری و برساژ (بدون کشیدن) تنها به یک بیهوشی سبک یا آرامبخشی نیاز دارد و بنابراین خطر آن بسیار پایین خواهد بود. بهمین دلیل است که صدها مورد جرمگیری در این کلینیک بدون بروز هیچگونه مشکلی با موفقیت به انجام رسیده است.

• اقداماتی که در حین بیهوشی صورت میگیرد تا کمترین خطر متوجه حیوان شما باشد از این قرار است:

o قرار دادن لوله نایی برای اکسیژن رسانی مطمئن به ریه ها و پیشگیری از ورود آب و بزاق و سنگ های دندانی به راه هوایی بیمار که از خطر خفگی و یا عفونت ریوی جلوگیری می کند.

o در تمام مدت زمان بیهوشی، ضربان قلب، میزان اشباع هموگلوبین خون از اکسیژن، فشار شریانی، تعداد تنفس و . . . توسط دستگاه پالس اکسی متر مانیتور می شود. به این ترتیب هر گونه تغییراتی در شاخص های حیاتی بدن بلافاصله توسط دامپزشک و دستیاران مورد توجه قرار خواهد گرفت.

o قرار دادن آنژیوکت (کاتتر وریدی) در رگ حیوان و برقراری جریان سرم نه تنها از کاهش فشار خون حیوان جلوگیری خواهد کرد، بلکه سطح الکترولیت های خون و مایعات بدن را در سطح نرمان حفظ می کند.

حیوان من هر چند وقت یکبار نیاز به جرمگیری دارد؟

 
بسته به مقدار جرم دندانی و میزان مراقبت روزانه ی شما از دندان های حیوان، نیاز به جرمگیری متفاوت خواهد بود. بهترین نتیجه از مسواک زدن روزی یکبار بدست می آید. اسباب بازی های جویدنی،  تشویقی های دندانی و محلول های جرمگیری که به آب آشامیدنی اضافه می شوند نقش کمک کننده دارند اما جای مسواک زدن را نمی گیرند.  برای اطلاع از زمان مناسب برای جرمگیری بعدی، از دامپزشک خود کمک بگیرید اما در یک توصیه ی کلی می توان گفت که تمام سگ ها و گربه های بالای سه سال دستکم هر شش ماه یکبار نیاز به بررسی وضعیت دندان ها و انجام جرمگیری احتمالی دارند.